Ավագ Եփրեմյանը ծնվել է 1958 թվականի փետրվարի 25-ին, Ղափանում։ Ավարտել է ԵՊՀ բանասիրական ֆակուլտետը։ Եփրեմյանի բանաստեղծությունները պարբերաբար տպագրվել են հայկական գրական մամուլում։ 2008 թվականից բնակվում է Երևանում:

ԵՐԿԵՐ

1. Վարք. սևաբանություն, Եր, 2013։
2. Գրվածք, Եր., 2007։
3. Մեկնության ժամանակը, Եր., 1998։
4. Աստղաքայլ, Եր.,1992։
5. Ես իմ լեռան դեմ, Եր., 1989։

ԹԱՐԳՄԱՆՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

•  Իոսիֆ Բրոդսկի, Զրույց երկնաբնակի հետ, Եր., 2001։ (ռուսերենից)
• Աննա Ալչուկ, Տասներկու ռիթմական դադար; Բեռլինյան կայարան; պատուհանի տակ անձրև է; «այստեղ լիճ է եռացող գույների…»: Արդի ռուսական վերլիբռ, Ստեփանակերտ, «Ոգի-Նաիրի», 2015, էջ 213-221։
• Ելիզավետա Մնացականովա, Բանաստեղծություններ։

Գրքեր

• Ես իմ լեռան դեմ (բանաստեղծություններ), Ե., «Խորհրդային գրող», 1989, 40 էջ։
• Մեկնության ժամանակը (բանաստեղծություններ), Ե., «Ապոլոն», 1998, 142 էջ։
• Գրվածք (բանաստեղծություններ), Ե., ՀԳՄ հրատ., 2007, 93 էջ։
• Վարք. սևագրություն (բանաստեղծություններ), Ե., «Անտարես», 2013, 224 էջ։
• Երգչախումբը ցրվել է (բանաստեղծություններ), Ե., «Անտարես», 2016, 192 էջ։

Թարգմանել իրականությունը

Ինչքան իմ արդեն երկարող կյանքից և էդ կյանքում (անպայման) պատահած լավագույն գրքերից գլխի ընկա,

մեր իրականությունը գրված է օտար լեզվով: Ավելի կտրուկ՝ իրականությունները հենց օտար լեզվով էլ գրվում են, դա Կարգ է, բայց մեր գործը, բնականաբար, մե՛ր իրականության հետ է նախևառաջ: Ուրեմն՝ ի՞նչ պետք է անել…
Թարգմանել, իհարկե:
Թարգմանության տարբեր սկզբունքներ կան, բավական շատ են անսկզբունք թարգմանությունները, փոխադրությո՛ւնը կա վերջապես: Իսկ մի գրագետ (Սարոյանի բառն է), հիմա չեմ հիշում անունը, թեթև ձեռքով երկու մեծ խմբի է բաժանել թարգմանություն երևույթը, երբ խոսելիս է եղել Գյոթեի Ֆաուստի ռուսերեն ամենահայտնի երկու տարբերակի մասին: Եթե ուզում եք, ասել է, իմանալ, թե ի՞նչ է գրել Գյոթեն, պիտի կարդաք Նիկոլայ Խոլոդկոսվսկու թարգմանությունը, իսկ եթե՝ ինչպե՞ս է գրել, ապա՝ Բորիս Պաստեռնակինը: Իհարկե, խնդիրը շատ ավելի բարդ է, իրականում դրանցից ոչ մեկն էլ բուն Ֆաուստը չէ, լավ գերմաներեն չիմացողն էլ կարող է վստահ լինել, որ համաշխարհային գրականության այդ գլուխգործոցը, ինչպես սիրում են ասել համալսարաններում, չի կարդացել: Էդպես է: Էդպես է նաև անգլերենի, ռուսերենի, ճապոներենի և բոլոր մյուս լեզուների պարագային:
Սա՝ գրականության մեջ: Բայց մենք խոսում ենք իրականության մասին, և այս դեպքում, զուգահեռներ տանելու հնարավորության առկայությամբ իսկ, ամեն ինչ այլ է: Պատճառը մեկն է ու միակը. իրականության լեզուն օտար է առհասարակ… Կամ, ավելի պարզ, դա որևէ լեզու չէ, դա հենց բոլոր լեզուներին օտար լեզու է, ուստի գոյություն ունի միայն այս կամ այն լեզվով թարգմանված վիճակում: Այսինքն՝ թարգմանությունն այս դեպքում կենսական անհրաժեշտություն է, և առաջին հերթին՝ հենց իրականության համար: Պայմանավորվենք նաև, որ, գոնե այս տեքստում, իրականությունը հենց ճակատագիրն է՝ և՛ մարդու, և՛ միմյանց մեջ ինչ-ինչ նմանություններ տեսնող մարդկային խմբերի: Չթարգմանված, մայրենիով չընթերցված իրականություն՝ չթարգմանված, մայրենիով չընթերցված ճակատագիր:
Եւ մենք չունենք այդ թարգմանությունը, որը համահանճար պիտի լիներ, պիտի լիներ վերոհիշյալ երկու թարգմանությունների օրգանական մեկտեղումը՝ ինչը և ինչպեսը – նույն տեքստում: Չունենք: Մենք գոյատևում ենք մի իրականության մեջ, որն օտարի թարգմանածն է, ասես, կամ՝ առավել իռացիոնալ մի բան. մեզանից մեկը, կարծես, նույն Ֆաուստը գերմաներենից թարգմանած լինի անգլերենի, բայց մե՛զ համար, որպեսզի մենք կարդա՛նք:
Իսկ դա նշանակում է, որ իրականությունը կամ ճակատագիրը, որպես օտար իրադարձությունների կցկտուր շղթա, երբեմն՝ մաս-մաս, երբեմն՝ համեմատաբար (իբր) ամբողջական, անընդհատ շաղ է գալիս մեր՝ վաղուց արդեն մայրենի որևէ բան չընկալող գլխին՝ ներկայանալով որպես իրականություն ու ճակատագիր:
Իրականությունն ու ճակատագիրը գրականություն չեն, որի օտարը կընդլայներ մեր՝ այսպես կոչված մտահորիզոնը: Մեր ճակատագիրը հենց մենք ենք. ու եթե՝ չթարգմանված-օտար, ապա՝ չճանաչված-չապրված… Իսկ եթե ոչ ճանաչում ենք, ոչ էլ ապրում, անում ենք ի՞նչ, և մանավանդ՝ ինչո՞ւ:

Ֆաուստ- գերմանացի գրող Գյոթեի համանուն ողբերգության՝ համաշխարհային գրականության հավերժական կերպարներից է։

Ֆեյսբուքյան հանրագրեր

Անցյալի միակ դասը ներկային

***

Անհոգ եղիր… քո ամոթն ու խայտառակությունը վաղը ներկայանալու են որպես դաս:

***

Կյանքը միշտ նոր է:
Եւ միայն ինքն է, որ միշտ նոր է, իսկ այս խոսքն ու մնացած ամեն ինչ հին են անհուսորեն եւ հայտնի՝ անհիշելի ժամանակներից…
Աստված կյանքը պահպանում է, իսկ մարդուն՝ ոչ… որ ինձ նման մեկն էլ իր հերթին ասի. «Կյանքը միշտ նոր է»։

***

Ես չեմ կարող պատասխանատվություն կրել արդեն ասածս խոսքի համար: Խոսքն ասելուց առաջ եմ ես պատասխանատու:

***

Նույնիսկ բուն փաստերին հուսահատեցնելու չափ ապշեցնող եզրակացություններ անել եւ հուսավառվել. ուրիշ ի՞նչ կարող է անել մարդը:

 

 

Բանաստեղծություններից ուսումնասիրելով, վերցրե՛ք մեկ հատված և կազմեք փոքրիկ շարադրություն։ 

***

Գիշերն
ինչքան ուժ ունի
վրա է տալիս
երբ գիշերն ուժեղ է
չես կարող
քնել

***

 ինչքան մարդիկ
շատ էնքան
մարդը մենակ

***

 մի՛ սփոփեք
չիդարմանում
խաբե՛ք ինձ

***

ազատություն եմ
ուզում մեծացրեք
իմ վանդակը

***

իմ կողքով անցան
և ցերեկները եւ գիշերները
որտեղի՞ց են սրբելու
ինձնից մնացած փոշին

***

 Աստված իմ գոնե ասա
որ ուզում ես
լռել բայց ասա

***

Երեք չափով ես
ինձ չափում Տեր իմ
տարածությամբ ժամանակով
և լռությամբ:

Կատարած աշխատանքների հղումները

Թամար Մանուկյան — ընթերցումներ

Ջեմմա Զարգարյան — «Վասն տարբերության» ստեղծագործական պատում

Հրաչուհի Մանվելյան — ընթերցումներ,   ստեղծագործական պատում

Ռոզա Խաչատրյան — ընթերցումներ, ստեղծագործական պատում

Վիկտորիա Պողոսյան— ընթերցումներ, ստեղծագործական պատում

Сейчас урок. Это наша аудитория. Тут мы учимся. В аудитории находятся преподаватель и иностранные студенты. 20 Студенты ещё плохо знают русский язык, не очень хорошо понимают все слова и немного говорят по-русски. Но они много занимаются каждый день и скоро будут говорить по-русски хорошо и быстро. Преподаватель объясняет новое правило, а студенты внимательно слушают. Потом преподаватель пишет на доске новые слова и фразы, а студенты пишут эти слова и фразы в тетради. Потом преподаватель громко читает новые слова и фразы, а студенты повторяют. Скоро звонок, поэтому преподаватель пишет на доске домашнее задание: “Читать текст на странице 56, переводить и учить новые слова, писать упражнение № 23”. Студенты пишут домашнее задание в тетради. Домашнее задание большое, но не очень сложное. Потом студенты-иностранцы будут обедать и делать домашнее задание: читать и переводить текст, учить новые слова и повторять старые слова, писать упражнение в тетради. Чтобы хорошо знать русский язык, нужно много заниматься каждый день. Вечером все студенты отдыхают дома. Они слушают музыку, читают книги и журналы, разговаривают.

 

Յուրաքանչյուր ժամը դաս է: Սա մեր հանդիսատեսն է: Այստեղ մենք սովորում ենք: Դասասենյակում աշխատում են ուսուցիչներ և օտարերկրյա ուսանողներ: 20 Ուսանողները շատ լավ գիտեն ռուսերեն, շատ լավ չեն հասկանում բոլոր բառերը և սահուն խոսում են ռուսերեն: Բայց լավ օրը նրանք շատ զբաղված են և գրեթե անմիջապես ռուսերեն ավելի ու ավելի արագ են խոսում: Դասախոսը բացատրում է նոր կանոնը, և ուսանողները ուշադիր լսում են: Այնուհետև թարգմանիչը գրատախտակին գրում է նոր բառեր և արտահայտություններ, իսկ ուսանողները ՝ տետրում: Դրանից հետո հաղորդիչը բարձրաձայն կարդում է նոր բառեր և արտահայտություններ, իսկ ուսանողները կրկնում են: Շուտով զանգը նշանակում է, որ հաղորդիչը տնային աշխատանք է գրում. «Կարդա 56-րդ էջի տեքստը, թարգմանիր և սովորիր նոր բառեր, գրիր # 23 ձեռնարկ»: Ուսանողները տետրեր են գրում տնային առաջադրանքներ: Սա ավելի լուրջ մարտահրավեր է, բայց շատ տարածված չէ: Այնուհետև, օտարերկրյա ուսանողները կմիանան և կկիսվեն իրենց տնային առաջադրանքներով. Կարդալ և թարգմանել տեքստը, սովորել նոր բառեր և կրկնել հին բառերը, գրառել հսկիչները տետրերում: Ռուսերենով լավը լինելու համար ամեն օր պետք է շատ բան անել: Երեկոյան բոլոր ուսանողները գնում են տուն: Նրանք լսում են երաժշտություն, կարդում են գրքեր և ամսագրեր և խոսում:

1. Michael Jackson’s first kiss on the screen was in 1992. This is a video of the musician Remember the Time, directed by John Singleton.

2. Michael Jackson was also interested in football. It turns out that the star was a big fan of English professional football club Exeter City.

3. Jackson has been married twice. The first was his wife, Lisa-Maria Presley, daughter of Elvis Presley, whom he married for only 19 months. After divorcing Lisa, the musician married Debbie Rowe and became the father of two children.

4. Jackson was a vegetarian and loved Mexican cuisine. In one of the interviews, Jackson’s cook described the legend as a vegetarian who did not like vegetables. He liked pizza, but not with sauce, he loved sweets, but he did not use chocolate and sugar.

5. Michael Jackson is a famous animal lover. His most famous animal was a chimpanzee named Bubbles.

6. Two stars on the Hollywood Walk of Fame. Yes, Michael Jackson is one of the unique singers whose name has been registered twice in the Hollywood Walk of Fame.

Կենսացենոզ (հուն․՝ βίος — «կյանք» և κοινός — «ընդհանուր»), Ցենոզի հոմանիշն է՝ բույսերի, կենդանիների, միկրոօրգանիզմների պատմականորեն ձևավորված ամբողջությունն է, որոնք բնակվում են ցամաքի մասում կամ ջրամբարում (կենսատոպ) և բնութագրվում են որոշակի փոխհարաբերությամբ ինչպես իրար մեջ, այնպես էլ շրջակա միջավայրի աբիոտիկ բաղադրիչների հետ։ Առաջին անգամ կենսացենոզ տերմինն առաջարկել է գերմանացի ջրակենսաբան Կ. Մյոբիուսը՝ 1877 թվականին: Ըստ սահմանման՝ կենսացենոզը ըստ կազմության, տեսակների և առանձնյակների թվի՝ միջավայրի աբիոտիկ գործոնների միջին մակարդակին համապատասխանող կենդանի օրգանիզմների ամբողջությունն է, որում օրգանիզմները սերտորոն փոխկապակցված են և անընդհատ բազմացման շնորհիվ պահպանում են իրենց գոյությունը։ Բնության մեջ կենսացենոզները լինում են տարբեր մասշտաբների։ Կենսացենոզ է համարվում ծառի վրա ապրող մամուռների խումբը, քայքայվող կոճղը, մարգագետինը, լճակը, ճահիճը, անտառը և այլն։ Ջրի, սննդի, թթվածնի մուտքը կենդանի օրգանիզմներ ապահովում է շրջակա միջավայրից նյութերի և էներգիայի հոսք։ Ֆոտոսինթեզի շնորհիվ միայն կանաչ բույսերն ու որոշ բակտերիաներն են ընդունակ ուղղակիորեն յուրացնելու արեգակնային ճառագայթման էներգիան, այն կուտակելու օրգանական միացությունների քիմիական կապերում, որը հետագայում սննդային շղթաներով բաշխվում է կենսացենոզներում։ Ակվարիումը, ջերմոցը պատկանում են արհեստական կենսացենոզների թվին։

Կենսացենոզը կյանքի կազմավորման ավելի բարձր մակարդակ է, քան նրա կառուցվածքային մաս հանդիսացող պոպուլյացիան։ Կենդանի օրգանիզմների բնական միավորումներն ունեն իրենց սեփական կազմավորման օրենքները, գործունեությունը և զարգացումը։ Կենսացենոզի տեսակային կազմը նրա կազմության մեջ մտնող տեսակների ամբողջությունն է։ Կախված միջավայրի գործոններից՝ կենսացենոզը բնութագրվում է տեսակային բազմազանությամբ և տեսակների թվային հարաբերությամբ։ Գլխավոր սահմանափակող գործոններն են համարվում ջերմաստիճանը, խոնավությունը լույսը եւ այլն։ բարձրլեռնային էկոհամակարգերի կենսացենոզները բնութագրվում են աղքատ տեսակային կազմով և կազմված են բույսերի և կենդանիների տասնյակ և հարյուրավոր, իսկ արևադարձային անտառների, կորալյան խութերի (բուսախութերի), գետերի, հովիտների կենսացենոզները բնութագրվում են հարուստ տեսակային կազմով և ընդգրկում են հազարավոր տեսակներ։

Էկոհամակարգը կամ էկոլոգիական համակարգը`կենսաբանական համակարգ, որը կազմված է կենդանի օրգանիզմների համայնքից` բիոցենոզից, նրանց բնակության միջավայրից՝ կենսատոպից, կապի համակարգից՝ որը էներգիայի և նյութի փոխանակություն է իրականանում նրանց միջև։ Էկոլոգիայի հիմնական հասկացություններից է։ Էկոհամակարգի օրինակ է հանդիսանում ջրավազանը նրանում բնակվող բույսերի, ձկների, անողնաշարավորների, միկրոօրգանիզմների հետ, որոնք կազմում են համակարգի կենդանի բաղադրամասը՝ կենսացենոզը։ Որպես էկոհամակարգ ջրավազանի համար բնութագրական են որոշակի բաղադրության նստվածքները, քիմիական բաղադրությունը և ֆիզիկական պարամետրերը, ինչպես նաև բիոլոգիական արտադրողականության որոշակի ցուցանիշները և տվյալ ջրամբարի յուրահատուկ պայմանները։ Էկոլոգիական համակարգի մեկ այլ օրինակ է Ռուսաստանի միջին հատվածներում սաղարթախիտ անտառը։ Այս անտառների համար բնութագրական է բնահողը և կայուն բուսական համայնքը և, որպես հետևանք, խիստ որոշված միկրոկլիմայի ցուցանիշները և միջավայրի այս պայմաններին համապատասխանող կենդանի օրգանիզմների կոմպլեքսը։ Մեծ նշանակություն ունի համայնքի տրոֆիկական համակարգը և բիոզանգված ստեղծողների՝ նրա սպառողների և բիոզանգվածը քայքայողների, հարարաբերակցությունը, ինչպես նաև արտադրողականության, էներգիայի և նյութափոխանակության ցուցանիշները, որը թույլ է տալիս որոշել էկոհամակարգի տեսակն ու սահմանները։

Էկոհամակարգում կարելի է առանձնացնել երկու բաղադրիչներ՝ բիոտիկ և աբիոտիկ։ Բիոտիկը բաժանվում է ավտոտրոֆ (օրգանիզմների, որոնք սկզբնական էներգիա են ստանում ֆոտո- և քիմոսինթեզից կամ պրոդուցենտ են), և հետերոտրոֆ (օրգանիզմներ, որոնք էներգիա են ստանում օրգանական նյութի թթվեցման գործընթացներից կոնսումենտ են և ռեդուցենտ), բաղադրիչներ, որոնք ձևավորում են էկոհամակարգի տրոֆիկական կառուցվածքը։ Էկոհամակարգի գոյության և նրանում տարբեր գործընթացներին աջակցելու համար էներգիայի միակ աղբյուրը պրոդուցենտներն են, որոնք յուրացնում են արևի էներգիան 0.1–1 տոկոս արդյունավետությամբ, շատ հազվադեպ 3–4.5 տոկոս նախասկզբնական քանակից։ Ավտրոտրոֆները իրենցից ներկայացնում են էկոհամակարգի տրոֆիկական մակարդակը։ Էկոհամակարգի հետագա տրոֆիկական մակադրակը ձևավորվում է կոնսումենտների հաշվին և ավարտվում է ռեդուցենտներով, որոնք ոչ կենդանի օրգանական նյութը վերափոխում են բյուրեղային վիճակի, որը կարող է յուրացվել ավտրոտրոֆ տարրերի կողմից։

1.

1. Hablar ma՛s bajo.

Habla ma՛s bajo, porfavor. (tu՛)

Hable ma՛s bajo, porfavor. (usted)

2. Escribir tu/ su nombre.

Escribe tu su nombre. (tu՛)

Escriba usted su nombre. (usted)

3. Terminar el trabajo.

Termina el trabajo. (tu՛)

Termine el trabajo. (usted)

4. Abrir la puerta.

Abre la puerta. (tu՛)

Abra la puerta. (usted)

5. Cerrar la ventana.

Cierra la ventana. (tu՛)

Cierre la ventana. (usted)

6. Escuchar lo que digo.

Escucha lo que digo. (tu՛)

Escuche lo que digo. (usted)

7. Tomar ma՛s verduras.

Toma ma՛s verduras. (tu՛)

Tome ma՛s verduras. (usted)

8. Ordenar tu/ su cuarto.

Ordena tu su cuarto. (tu՛)

Ordene usted su cuarto. (usted)

9. Anadir azu՛car al zumo.

Anade azu՛ca al zumo. (tu՛)

Anada azu՛ce al zumo. (usted)

10. Limpiar la mesa.

Limpia la mesa. (tu՛)

Limpie la mesa. (usted)

1. Խոսիր ավելի բարձր:

Խոսեք ավելի ցածր, խնդրում եմ: (դու)

Խոսեք ավելի ցածր, խնդրում եմ: (դու)

2. Գրիր քո / նրա անունը:

Գրեք ձեր անունը. (դու)

Գրեք ձեր անունը. (դու)

3. Ավարտիր գործը:

Ավարտեք գործը: (դու)

Ես ավարտեցի գործը: (դու)

4. Բացեք դուռը:

Բացիր դուռը. (դու)

Բացիր դուռը. (դու)

5. Փակեք պատուհանը:

Փակել պատուհանը. (դու)

Փակել պատուհանը. (դու)

6. Լսիր ինչ եմ ասում:

Լսիր ինչ եմ ասում: (դու)

Լսիր ինչ եմ ասում: (դու)

7. Ավելի շատ բանջարեղեն ուտեք:

Ավելի շատ բանջարեղեն ունենալ: (դու)

Ավելի շատ բանջարեղեն ունենալ: (դու)

8. Կարգավորեք ձեր սենյակը:

Կարգի՛ր քո սենյակը: (դու)

Կարգի՛ր քո սենյակը: (դու)

9. Հյութին ավելացնել շաքար:

Հյութին ավելացնել շաքար: (դու)

Հյութին ավելացնել շաքար: (դու)

10. Սեղանը մաքրեք:

Մաքրել սեղանը: (դու)

Մաքրել սեղանը: (դու)

 

2.

1. Prepara todos los ingredientes, antes de empezar.

2. Compra siempre productos de primera calidad.

3. Elabore siempre un menu՛ equilibrado.

4. Usa siempre aceite de oliva.

5. Anade algu՛n detalle imaginativo a tus platos.

6. Recoge bien la cocina, una vez terminado tu trabajo.

1. Պատրաստեք բոլոր բաղադրիչները, նախքան սկսելը:

2. Միշտ գնեք բարձրորակ արտադրանք:

3. Միշտ պատրաստեք հավասարակշռված ընտրացանկ:

4. Միշտ օգտագործեք ձիթապտղի յուղ:

5. Ավելացրեք ձեր ուտեստներին որոշ երեւակայական մանրամասներ:

6. Ձեր աշխատանքն ավարտելուց հետո լավ մաքրեք խոհանոցը:

 

Bajo- ցածր

verdura- բանջարեղեն

anadir- ավելացնել

azu՛car- շաքար

preparar- պատրաստել

ingredientes- բաղադրություն

comprar- գնել

producto- ապրանք

calidad- որակ

usar- օգտագործել

detalle- մանրամասն

 

Մարդկային արարածների թրաֆիքինգը գոյություն է ունեցել դարեր շարունակ: Սա մի
դաժան հանցագործություն է, որն աշխարհով մեկ անխնա շահագործում է միլիոնավոր
խոցելի կանանց, երեխաների և տղամարդկանց: Նույնիսկ այսօր շատ դժվար է
գնահատել խնդրի ծավալները՝ դրա ծածուկ բնույթի պատճառով: Աշխարհի գրեթե
բոլոր երկրները տուժում են կա՛մ որպես ծագման, տարանցման երկիր, կա՛մ որպես
նպատակակետ երկիր: Այն դարձել է համաշխարհային հանցագործ ձեռնարկություն,
որը տարեկան ստեղծում է միլիարդավոր դոլարների հսկայական ապօրինի շահույթ:
Մարդկանց թրաֆիքինգը սահմանվում է որպես «շահագործման նպատակով
մարդկանց հավաքագրելը, փոխադրելը, հանձնելը, թաքցնելը կամ ստանալը` ուժի
գործադրմամբ կամ դրա սպառնալիքով կամ հարկադրանքի այլ ձևերով,
առևանգմամբ, խարդախությամբ, խաբեությամբ, խոցելի վիճակի հետ կապված
գերակա դիրքի չարաշահմամբ, կամ մեկ այլ անձի նկատմամբ հսկողություն
իրականացնող անձի համաձայնությունը ստանալու նպատակով վճարումներ կամ
օգուտներ տալու կամ ստանալու միջոցով»: (Մարդկանց թրաֆիքինգի վերաբերյալ
արձանագրություն)
Մարդկանց թրաֆիքինգի են ենթարկում, որպեսզի շահագործեն մի շարք տարբեր
ոլորտներում. 2011 թ. հայտնաբերված տուժողների 53 տոկոսը ներգրավվել է
սեռական շահագործման մեջ, իսկ 40 տոկոսը՝ հարկադիր աշխատանքում, որն
ընդգրկում է տաժանակիր պայմաններում շահագործում՝ գյուղատնտեսության,
այգեգործության, շինարարության, մանածագործության մեջ, հասարակական սննդի
հաստատություններում և ռեստորաններում, ժամանցային ծառայություններում և
կենցաղային ստրկության մեջ: Բացահայտվել են շահագործման այլ ձևեր, ինչպիսիք են
հարկադիր ամուսնությունը, օրգանների հեռացումը, երեխաների ապօրինի որդեգրումը
և շահագործումը մուրացկանության միջոցով և որպես անչափահաս զինվորներ:
Երկրների մեծ մասը ներկայում քրեականացրել է թրաֆիքինգը որպես հատուկ
իրավախախտում՝ համաձայն ՄԱԿ-ի Մարդկանց թրաֆիքինգի վերաբերյալ
արձանագրության: Սակայն անպատժելիությունը շարունակում է լուրջ խնդիր մնալ.
2010-2012 թթ. տարեկան կտրվածքով ամեն 10 երկրից միայն չորսում է գրանցվել 10
կամ ավելի դատապարտում, իսկ գրեթե 15 տոկոսում նույն ժամանակահատվածում
որևէ դատապարտում չի գրանցվել:
Ինչպե՞ս է մարդկանց թրաֆիքինգն արգելակում զարգացումը
Աղքատությունը և անհավասարությունը կապված են կազմակերպված
հանցավորության, ներառյալ՝ մարդկանց թրաֆիքինգի դեպքերի աճի հետ:
Թրաֆիքինգի ենթարկվող մարդկանց քանակի նվազեցմանն ուղղված թիրախները
ՄԱԿ-ի կողմից քննարկվում են «Հետ-2015» զարգացման օրակարգի շրջանակներում:
Հստակ է, որ մարդկանց թրաֆիքինգից ուղղակիորեն տուժում է կայուն զարգացումը:
Թրաֆիքինգ իրականացնող անձանց կազմակերպված հանցավոր խմբավորումները
կաշառակերության և կոռուպցիայի միջոցով բացասաբար են ազդում
կառավարությունների ու իրավունքի գերակայության վրա:
Մարդկանց թրաֆիքինգը ծանր է անդրադառնում տնտեսության վրա՝ նվազեցնելով
հարկային եկամուտները և միգրանտների դրամական փոխանցումները: Այն քայքայում
է հասարակական կառուցվածքը. կազմաքանդվում են ընտանեկան կապերը և
համայնքները, երեխաները զրկվում են կրթությունից, և կարող են բռնկվել հանրային
առողջապահական խնդիրներ, ինչպիսին է ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ը:
Սակայն ամենից կործանարար ազդեցությունը կրում են զոհերն իրենք. եթե նրանք ողջ
են մնում, հնարավոր է իրենց կյանքի մնացած հատվածն անցկացնեն մտավորապես և
ֆիզիկապես հաշմված: Հնարավոր է՝ նրանք այդպես էլ չկարողանան իրենց
համայնքներում արդյունավետ կյանքի վերադառնալ: Ուստի անհրաժեշտ է լուծում տալ
մարդկանց թրաֆիքինգի խնդրին, իսկ տուժածների հնարավորությունները պետք է
ընդլայնվեն, որպեսզի նրանք դառնան վերապրողներ՝ եթե նպատակ կա հասնելու
կայուն զարգացման:
Ի՞նչ է անում ՄԱԿ-ը մարդկանց թրաֆիքինգի դեմ պայքարելու համար
ՄԱԿ-ի Թմրամիջոցների և հանցավորության դեմ պայքարի գրասենյակը (ՄԱԹՀՊԳ)
ղեկավարում է Մարդկանց թրաֆիքինգի դեմ պայքարի համաշխարհային ծրագիրը,
որն աջակցում է անդամ երկրներին՝ կանխարգելել և հետապնդել հանցավորության
այս տեսակը, պաշտպանել տուժողների իրավունքները, և խթանում է անդամ երկրների
միջև համագործակցությունը:
Միայն վերջին երկու տարիների ընթացքում ՄԱԹՀՊԳ-ն վերապատրաստել է ավելի
քան 1300 գործող մասնագետի, մասնավորապես՝ իրավապահ մարմինների
պաշտոնյաների, և իր տեխնիկական աջակցության գործողություններում ընդգրկել 76
երկիր: Այն նաև իրականացնում է դատական գործընթացների նմանակումներ
դատավորների, դատախազների և իրավաբանների համար, որպեսզի աջակցի
թրաֆիքինգ իրականացնող անձանց արդյունավետ հետապնդմանը: ՄԱԹՀՊԳ-ն նաև
հասանելի է դարձրել Մարդկանց թրաֆիքինգի նախադեպային իրավունքի տվյալների
բազան, որը տեղեկություններ է պարունակում 83 երկրի ավելի քան 1000 հաջողված
քրեական հետապնդումների և դատապարտումների վերաբերյալ:

He is best known for his diary describing fascism (The Diary of Anne Frank), in which he wrote about the brutal aftermath of fascism. The text has been translated into 70 languages, including Armenian.

Born in Frankfurt, he spent most of his life near Amsterdam, moving there with his family when he was four years old, when the Nazis came to power in Germany. He lost his citizenship in 1941, becoming a stateless person. As a result of the German occupation in May 1940, the Franks were besieged in Amsterdam. As persecution of the Jewish population increased in 1942, the Franks hid in the hiding place of Anna’s father, Otto Frank, in a bookcase. From that time until her arrest by the Gestapo in August 1944, Anna kept a diary, which she received as a birthday present and filled in regularly. After the arrest, the Franks were transferred to a concentration camp. In October or November 1944, Anna and her sister Margot moved from Auschwitz to the Bergen-Belsen concentration camp, where they died a few months later. Initially, the Red Cross estimated that the official date of their deaths was March 31, but a 2015 study by Anne Frank’s found that they were more likely to have died in February. Annel Marie Frank was born on June 12, 1929, at the Red Cross Clinic in Frankfurt to Edith և Otto Henrikh Funker. He had an older sister, Margot. The Franks were liberal Jews who did not follow all the rules and customs of Judaism. They lived in an assimilated community of hermits and non-Jews, citizens of different religions. Edith և Otto were pious parents with scientific aspirations և had a rich library ․ Both parents instilled in their children a love of reading. When Anna was born, the family lived in the Marbachweg 307 house in Frankfurt-Dornbush, both floors of which were rented. In 1931 the family moved to Genghofersstrasse 24, a modern-day liberal section of Dornbush called the Dikterwiertal (Poets’ Quarter). Both houses are still standing. After moving to Amsterdam, Anna և Margot was admitted to school, Margo to public school, and Anna to Montessori school. Despite her initial problems with Dutch, Margo became an excellent student. Anna soon adapted to the Montessori school, where she met children her own age, including Hannah Goslar, who would become her best friend.

Շահ Աբասի արշավանքները

Գահ բարձրացած Շահ Աբասը (1587-1629) 1590թ. հաշտությունն օգտագործեց իր բանակը վերակազմավորելու համար։ Նա կարողացավ կարճ ժամանակում վերջ տալ ներքին հուզումներին և ուժեղացնել կենտրոնական իշխանությունը։ Հաղթելով ուզբեկներին՝ նա ապահովեց պետության սահմաններն արևելքից։ Շահը հատուկ ուշադրություն դարձրեց պետության տնտեսական զարգացմանը՝ խրախուսելով ներքին ու արտաքին առևտուրը։ Մետաքսի վաճառքը հայտարարվեց պետական մենաշնորհ։ Շահ Աբասը վերակազմեց պարսից բանակը անգլիացիների օգնությամբ։ Ստեղծվեց եվրոպականի նմանությամբ նոր, մշտական բանակ։ Ստեղծվեց հրետանի։ Մտցրեց ռազմական հատուկ ուսուցում։ Այդ բոլորը նպաստեցին Պարսկաստանի հզորացմանը։ Դրան հակառակ, XVI դ. 90-ական թթ. Օսմանյան Թուրքիայի արևելյան նահանգներում՝ Անատոլիայում, բռնկվեցին խռովություններ։ Տեղի էին ունենում գյուղացիական ապստամբություններ։ Օսմանյան պետությունը երկար ժամանակ ի վիճակի չէր ճնշելու այդ խռովությունները։ Միաժամանակ XVII դ. սկզբում գահակալական կռիվներ սկսվեցին, որոնցից Օսմանյան պետությունը խիստ թուլացավ։ Ստեղծված վիճակից օգտվեց Շահ Աբասը։ 1603թ. սկսվեց թուրք-պարսկական պատերազմը։ Պարսկական բանակը հեշտությամբ գրավեց Թավրիզը, ապա Երասխն անցնելով շարժվեց Նախիջևան։ 1604թ. գարնանը պարսիկները գրավեցին Ջուղան, Նախիջևանը և պաշարեցին Երևանը։ Շահը ճանապարհին մտավ Ջուղա քաղաք, որի բնակիչները շահին ճոխ ընդունելության արժանացրին։ Երևանի պաշարումը տևեց ինն ամիս։ Թուրքերը համառ դիմադրում էին։ Պարսկական բանակի մի մասն այդ ընթացքում արշավեց Հայաստանի հարավային և արևմտյան նահանգներ, որոնց բնակչության մի մասին բերեց Այրարատյան դաշտ։ Պարսկական բանակը լուրջ դիմադրության չհանդիպեց, իսկ հայերը շահագրգռված չէին թուրքերի համար կռվելու պարսիկների դեմ։ Վերջապես հանձնվեց նաև Երևանի բերդը։

 

Ի՞նչը նպաստեց Պարսկաստանի հզորացմանը։

Շահ Աբասը վերակազմեց պարսից բանակը անգլիացիների օգնությամբ։ Ստեղծվեց եվրոպականի նմանությամբ նոր, մշտական բանակ։ Ստեղծվեց հրետանի։ Մտցրեց ռազմական հատուկ ուսուցում։

Անատոլիայում, ե՞րբ բռնկվեցին խռովություններ։

XVI դ. 90-ական թթ։

Օսմանյան պետությունը, ո՞ր ժամանակահատվածում թուլացավ։

XVII դ. սկզբում գահակալական կռիվների պատճառով։

Պարսկական բանակը ո՞ր տարածքները գրավեցին։

Հեշտությամբ գրավեց Թավրիզը, ապա Երասխն անցնելով շարժվեց Նախիջևան։

Ո՞ր թվականին պաշարեցին Երևանը։

1604թ. գարնանը։

 

Բառերը դարձնել ածականներ և բայեր։

սեր- սիրել, սիրային

ծաղիկ- ծաղկել, ծաղկավոր

գործ- գործնական, գործունյա

դադար- դադարել, անդադար

աղմուկ- աղմկել, աղմկոտ

մայր-մայրենի, մայրական

ընկեր- ընկերանալ, ընկերական

զգուշություն- զգուշանալ, զգույշ

քար- քարանալ, քարե։