Քանի՞ հազարամյակի պատմություն ունի հայերենը։

Ո՞ր լեզվաընտանիքին է պատկանում հայերենը։

Առավել, ո՞ր երկրներում է կիրառվում հայերենը։

Իսկ արևմտյան կիսագնդում ո՞ր երկրներն են օգտագործում հայերենը։

Ո՞րքան է հայերեն լեզվակիրների քանակը։

Ո՞վքեր են հայերենի առաջին պատմահամեմատական մեթոդի հեղինակները։

Հայերենի զարգացման ուղին ո՞ր դարից է սկսվել։ (Թվական)։

Ո՞րն է առաջին նախադասությունը, որը գրվել է գրաբարով։

Միջին հայերենը կամ Կիլիկյան հայերենը ո՞ր դարերից է գործածվել։

Աշխարհաբարը կամ նոր հայերենը ո՞ր դարերից է գործածվել։

«Օ» և «Ֆ» տառերն ո՞ր դարում է գործածվել։ Читать далее →

Ուսումնասիրության թեմա՝

1․ Առավոտյան ո՞ր ժամին է արթնանում երեխան։

2․ Ո՞րն է պատճառը երեխայի ուշացման։

3․ Առավոտյան երեխան նախաճա՞շում է, և ո՞ր ժամին։

4․ Երեխային ո՞վ է պարտեզ բերում և ո՞ր ժամին։

5․ Եթե երեխան նախաճաշին ու նախավարժանքին չի հասցնում պարտեզում մասնակցել։ Ի՞նչ կառաջարկեք։

6․ Գուցե դաստիրա՞կն է պատճառը, որ երեխան չի ցանկանում գալ պարտեզ։ Հիմնավորե՛ք։

7․ Իսկ ի՞նչ կառաջարկեք դուք այս ամենի հետ կապված։

8․ Պարտեզի սնունդի հետ կապված ի՞նչ կարծիք ունեք։

9․ Ծնողից բաժանվելու դժվարություններ առաջանո՞ւմ են պարտեզ գալու ճանապարհին։

10․ Պարտեզում ի՞նչ փոփոխություններ կցանկանաք, որ լինեն։

Սոցիալական դեր, սոցիալական որևէ համակարգի շրջանակներում միևնույն դիրքը գրավող մարդկանց վարքագծի կայուն ձև։ Սոցիալական դեր արտահայտում է մարդկանց վարքագծի սոցիալ-տիպական կողմերը։ Միևնույն անձնավորությունը կատարում է տարբեր դերեր՝ ղեկավար, ենթակա, ծնող, այցելու, ընկեր և այլն։ Սոցիալական դերի կատարման հաջողությունը մեծապես պայմանավորված է անձնավորության սոցիալական ստատուսով և սոցիալական դեր սոցիալական վարկով։ Անձնավորության ձգտումը՝ բարձրացնել իր սոցիալական ստատուսը, սերտորեն առնչված է սոցիալական դերի կատարման որակի հետ այդ ձգտումը շատերի համար վարքի հզոր դրդապատճառ է։ Դերերի կատարումը մեծ ազդեցություն ունի անձնավորության ձևավորման վրա սոցիալականացումը ընթանում է ամենից առաջ դերերի կատարման միջոցով։ Սոցիալական դեր կատարողից խմբի սպասումները որոշ սահմաններում տարբերվում են կոնկրետ անձնավորության դերային վարքագծից, որը դերերի և անձնավորության «Ես»-ի փոխազդեցության արդյունք է։ Այս էական հանգամանքը ըստ արժանվույն հաշվի չի առնում բուրժուական սոցիոլոգիայում տարածված «դերերի տեսությունը», որը ռոբոտանման է ներկայացնում անձնավորության դերային վարքը։ Մինչդեռ, թեև անձնավորությունն, իրոք, դրսևորվում է իր կատարած դերերում, սակայն նրա էությունը չի հանգում դրանց, նա որոշակիորեն վերաբերվում է իր կատարած դերերին, ներայնացնում, իմաստավորում դրանք։ Անձնավորության կատարած տարբեր սոցիալական դերերի, ինչպես նաև նրա և սոցիալական դերի միջև ծագող բախումները անձնավորությունը կարող է գիտակցել կամ չգիտակցել, դրա հետ հաշտվել կամ ոչ։ Բախում կարող է առաջանալ նաև տարբեր անձնավորությունների կողմից միևնույն սոցիալական դերի բովանդակության տարբեր մեկնաբանումների հետևանքով։

«Մարդ» հասկացությունը ընդհանուր է։ Մենք դա լայնորեն գործածում ենք և այդ անվանման տակ միաժամանակ հասկանում  և անձնավորություն և անհատականություն հասկացությունները։
Այսինքն նա ունի հոդաբաշխ խոսք, գիտակցություն, բարձրագույն հոգեկան ֆունկցիաներ (մտածողություն, հիշողություն, երևակայություն և այլն), ընդունակ է ստեղծելու աշխատանքային գործիքներ և օգտագործել դրանք հասարակական գործունեություն ծավալելիս։ Դրանք մարդուն տրվում են ոչ թե որպես կենսաբանական ժառանգություն, ոչ թե մարդը ի ծնե իր հետ բերում է, այլ ձևավորվում են կյանքի ընթացքում՝ նախորդ սերունդների փորձի, մշակույթի յուրացման շնորհիվ։
Քանի որ գիտակցությունը, խոսքը, միտքը մարդը չի ժառանգում, այլ ձեռք է բերում կյանքի ընթացքում կրթության ու դաստիարակության շնորհիվ, ապա օգտագործում ենք «անհատ» (ինդիվիդ) հասկացությունը։ Դա բացատրվում է նրանով, որ անձնավորություն չի ծնվում, անձնավորություն դառնալու սկզբնափուլ կա, որն ունի այդպիսին դառնալու միայն կենսահոգեբանական նախադրյալներ, և եթե պայմաններ ստեղծվեն, ծնված մարդը անձի չի վերաճի։
Այսինքն «անհատը» կենսաբանական օրգանիզմ է, կենսաբանական տեսակ և այդ տեսակի ընդհանուր գենոտիպային ժառանգական հատկությունների կրողը։
Անհատը իր հետ բերում է անձնավորություն դառնալու բոլոր նախադրյալները, բայց եթե նա չապրի սոցիալական միջավայրում, ապա այդպես էլ նա անձ-մարդ չի դառնա։ Հիշեք հանրահայտ «Մաուգլի»-ի օրինակը։ Այդ պատճառով էլ մենք ասում ենք, որ ծնվում են որպես անհատ, այսինքն՝ կենդանի օրգանիզմ, որն ընդունակ է անձ դառնալու։ Ի դեպ կենդանական աշխարհում ամենաանօգնական էակը մարդն է: Միակ հոգեբանական պայմանը, որը մարդուն պետք է կանգնեցնի անձ դառնալու ուղու վրա, մեծահասակների փորձին, հասարակական-պատմական փորձին տիրապետելն է:

Անձը սոցիալական կյանքի տարրն է։ Անձ է այն մարդը, որն իրեն գիտակցաբար դասում է այս կամ այն խմբին, գիտակցում է խմբային շահերը, իմաստավորված ընդգրկվում է սոցիալական խմբի, ողջ հասարակության կյանքի մեջ։ Անձն ունի սոցիալական պատասխանատվության զգացում, այսինքն՝ հասարակության, սոցիալական շրջապատի նկատմամբ իր գործունեության, արարքի արդյունքը կանխատեսելու ունակություն։

Անհատականություն, մարդու հոգեկան ու ֆիզիկական հատկանիշների այն յուրահատկությունը, որով նա տարբերվում է մնացած բոլորից։ Անհատականության մեջ ընդգրկվում են անձնավորության համեմատաբար կայուն և մշտական հատկությունները։ Անհատականությունը մարդու բնական (կենսաբանական) հատկանիշների ու հասարակական պայմանների փոխազդեցության արդյունք է, որտեղ վճռականը հասարակական պայմաններն են։ Անհատականության ձևավորման մեջ հասարակական պայմաններից ամենակարևորը արտադրական հարաբերություններն են։ Անհատականության զարգացման մեջ արտացոլվում են կյանքի կոնկրետ հանգամանքները, այդ պատճառով առանձին մարդու զարգացումը չի կարելի կտրել նրա անհատական և հասարակական միջավայրից։ Անհատականությունը դրսևորվում է բնական և հասարակական միջավայրի հետ անհատի փոխհարաբերության պրոցեսում։

Սոցիոլոգիայի առարկան և նրա տեղը հասարակական մյուս գիտությունների շարքում

Սոցիոլոգիան ինքնուրույն գիտություն ճանաչելու նպատակով՝ Դյուրկհեյմը (Էմիլ Դյուրկհեյմ 1858-1917, ֆրանսիական սոցիոլոգիական դպրոցի հիմնադիր, որի անվան հետ է կապված սոցիոլգիայի՝ որպես ինքնուրույն ուսումնական գիտաչյուղի դասավանդումը) մեծ տեղ է հատկացնում սոցիոլոգիայում հետազոտական պարտադիր և համապատասխան մեթոդների կիրառմանը։ Դյուրկհեյմը գտնում է, որ սոցիոլոգիան պետք է ուսումնասիրի սոցիալական իրականությունը, որն ունի իրեն հատուկ հատկություններ։ Սոցիալական իրականությունն անհնար է պատկերացնել առանց նրա սոցիալական տարրերի, որոնց միագումարը ոչ միայն հասարակությունն է, այլ նաև սոցիոլոգիայի առարկան։ «Սոցիալական փաստը», ըստ Դյուրկհեյմի, գործելակերպ է և ընդունակ է արտաքին ճնշում գործադրել անհատի վրա։ Նա գրում է, որ ամեն մարդ կրում է սոցիալական հարկադրանք, որը դրսևորվում է որպես սոցիալական փաստ։ Օրինակ՝ իրավական, բարոյական, կրոնական կանոնները չեն կարող խախտվել՝ առանց անհատի ծանրությունը զգալու։ Դյուրկհեյմը գտնում էր, որ սոցիոլոգիայի մշակած սոցիալական իրականության ճանաչողական տեսության և տրամաբանության հիման վրա նույնիսկ կարելի է վերակառուցել ազգագրությունը, տնտեսագիտությունը, պատմությունը։ Իսկ սոցիոլոգիայի և փիլիսոփայության հարաբերակցությունը ճիշտ հիմքերի վրա դնելու համար Դյուրկհեյմը գտնում էր, որ անջատվելով փիլիսոփայությունից՝ սոցիոլոգիան հնարավորություն կունենա զբաղվելու իր հիմնախնդիրներով, հատկապես՝ սոցիալական իրականության ճանաչման ոլորտում։

Սոցիոլոգիայի որպես առանձին գիտության կայացումը  կապում են 19-րդ դարում Եվրոպայում տեղի ունեցող սոցիալտնտեսական ու քաղաքական փոփոխությունների հետ, չնայած որ սոցիոլոգիական մտքի դրսևորումներ կարելի էր տեսնել անգամ անտիկ մտածողների աշխատանքներում: Սոցիոլոգիան որպես առանձին գիտություն առաջ եկավ պատասխանելու Թոմաս Հոբսի առաջ քաշված հարցին`   ինչպես է հնարավոր հասարակությունը դրա հետ մեկ տեղ լուծելու այդ ժամանակվա հասարակություններում ծագած սոցիալական խնդիրենրը: Այս հարցին պատասխան տալու համար առաջ եկան մի շարք տեսություններ, որոնք հետագայում համարվեցին դասական սոցիոլոգիական տեսություններ`   յուրահատուկ պատասխան տալով Հոբսի կողմից առաջ քաշված հարցին: 

Իմ մասին

Ես բարդ բնավորության տեր մարդ եմ, ինձ հետ ամեն հարցում շատ դժվար է լեզու գտնելը։ Սիրում եմ լինել՝ պարզ և անկեղծ և սիրում եմ, որ նույնը ինձ են վերադարձնում։ Կեղծավորություն անել չեմ սիրում և տանել չեմ կարողանում, որ ինձ մոտ են եդպես անում, ես կարողա տվյալ մարդուն մինչև կյանքիս վերջ չսիրեմ։ Ամեն ինչում դժվար եմ հարմարվում, սիրում եմ տանը մնալ մենակ և մտածել ամեն ինչի շուրջ։ Մշտապես ունենում եմ լուրջ հայացք, որը դուր չի գալիս շատերին, չնայած չեմ էլ սիրում ջրիկությունը։ Սիրում եմ դասերի ընդացքում և ամենուր լսել, բայց չխոսել՝ հետևություններ անել, սակայն դրանով ուսուցիչներին թվում է ոչինչ չգիտեմ, սակայն դա այդպես չէ, չեմ սիրում ունակություններս շատ ցույց տալ։

Ո՞րն է իմ առաքելությունը

Դառնալ լավ մասնագետ, բայց դեռ չեմ կողմնորոշվում, որ ոլորտում։ Անկախ ամեն ինչից, հասնել այն ամենին ինչ ուզում եմ ու նպատակ եմ դրել։ Օգնել մարդկանց ինչով անհրաժեշտ է։ Լինել պարզ և հասարակ ապա այդ դեպքում ավելի շատ կսիրվես բոլորի կողմից։

Ինչի՞ կամ ո՞ւմ եմ նման

Ես նման եմ տարվա չորս եղանակներին, փոփոխական եմ՝ ոչ ոք ինձանից գլուխ չի հանում, կախված միջավայրից ենտեղ տեղի ունեցող ամեն մանրուքներից ես փոփոխվում եմ։ Ինձ թվում է ես ոչ ոքի նման չեմ նույնիսկ իմ ծնողներին, արտաքին տեսքով գուցե, բայց ներքին տեսքով ես աշխարհում էնպիսի մարդ չեմ գտնում, որ ինձ նման լինի, նույնիսկ իմ սեփական ԵՍ-ի մասին բացատրել դժվարանում եմ։

Ի՞նչն է ինձ ուրախացնում

Միշտ ուշադրության կենտրոնում գտնվելը, երբ սիրածս մարդկանց ես էլ եմ դուր գալիս, ուրախացնում է այն, երբ, մարդիկ ինձ ընդունում ու հասկանում են այնպես ինչպես ես կամ։ Կյանքում ինձ ուրախացնում են շատ քիչ ու լուրջ բաներ։ Միշտ ուրախ եմ շատ ընկերներ ունենալուց։

Ի՞նչն է ինձ տխրեցնում

Ինձ տխրեցնում է ամեն թեթև բանը։ Շատը տխրեցնում է այն, որ ես մարդկանց ուզում եմ ասել ուրիշ բան, բայց նրանք հասկանում են մեկ ուրիշ բան։ Մարդկանց վատ՝ առանց ինձ ճանաչելու իմ մասին կարծիք հայտնելը, ինձ մինչև վերջ չլսելը ու զայրանալը, իմ բարությունը որպես խելոքություն ընդունելը, մի խոսքով անվերջանալի պատճառներ կան որոնք ինձ տխրեցնում են։

Ի՞նչից եմ ես վախենում

Ես շատ եմ վախենում ապագայում իմ նպատակներին չհասնելուց, վախենում եմ կյանքում իմ տեղը չգտնելուց՝ քանի որ հիմա ես իմ տեղը իրոք չեմ գտնում, վախենում եմ կորցնել սիրածս անձնավորություններին,  վախենում եմ՝ միայնակ ինչ-որ տեղ գնալ։ Իմ կարծիքով քանի ես ապրում եմ վախերը միշտ շրջապատելու են ինձ՝ անվախ մարդիկ չեն լինում, ուղղակի հասունանալով վախերը փոխվում են կամ մի փոքր թեթևանում մեզ դարձնելով ավելի ինքնավստահ։ Կյանքում ես վախ ունեմ ամեն ինչից ու ամեն հարցում։

Ես ընկերներիս աչքերով

Ես ընկերներիս աչքերով՝ բարի, գեղեցիկ, անֆայմ, հոգատար, լավ խորհուրդներ տվող, քչախոս, լուրջ, պարզամիտ, ամեն հարցում հասկացող անձնավորություն եմ։ Նրանց աչքերով ես՝ բոլորին օգնող, հրաշք, բոլորի կողքին գտնվող, շատ ժամանակ ընկերներիս ոչ թե՝ ընկեր եմ այլ քույր կամ եղբայր, նրանց կարծիքով բոլորը կերազեն ունենալ ինձ պես մեկին։ Վերջին փաստը, որը ընկերներս իմ մասին ներկայացնում են դա այն է, որ ես ազնիվ՝ մարդկային դրական բնավորության գծերով հրաշք անձնավորություն եմ։ Կա մի բան, որը ընկերներս շատ են նկատում՝ ես էլ, որ բոլորին ճիշտ խորհուրդներ տալով ես դրանցից չեմ օգտվում, կա ժամանակ, որ ես չեմ կարողանում ճիշտ որոշում կայացնել ու կամքի ուժ չունեմ։ Իսկ իմ կարծիքով ինչքան էլ ընկերներս ինձ ճանաչեն, միևնույնն է՝ ես նրանց աչքին չեմ երևա իմ իսկական ԵՍ-ով։ Իմ իսկական ԵՍ-ը միայն ճանաչում եմ ես։